معرفی گندم تجن مناسب برای کشت در مناطق جلگه ای ساحل خزر
گندم رقم تجن با شجره (“Bow “S” / Nkt “S) از بین مواد دریافتی از مرکز بین المللی اصلاح گندم و ذرت (CIMMYT) انتخاب شده و پس از انجام بررسی های لازم، در سال ۱۳۷۴ در ایران نامگذاری و معرفی شده است. این رقم با توجه به پتانسیل عملکرد، مقاومت در برابر زنگ زرد، زنگ قهوه ای و فوزاریوم خوشه و تحمل نسبت به جوانه زنی روی خوشه برای کشت در مناطق جلگه ای ساحل خزر قابل توصیه است.
پتانسیل عملکرد گندم تجن
در آزمایش های انجام شده در سال های ۷۳-۱۳۷۱ در ایستگاه های تحقیقاتی شمال کشور، گندم تجن با رکورد عملکرد 7.3 تن در هکتار ومتوسط عملکرد 6.3 تن در هکتار ۱۸ درصد نسبت به گندم فلات برتری نشان داده است.
مناطق کشت گندم تجن
گندم تجن برای کشت در مناطق گرم ساحل خزر در دشت های گرگان و مازندران، استان گیلان و دشت مغان در شمال غربی کشور قابل توصیه است.
مقاومت به بیماری ها
نتایج آزمایش های انجام شده در سال های ۷۳-۱۳۷۱ در مناطق جلگه ای ساحل خزر و دشت مغان در شمال غربی ایران نشان می دهد که گندم تجن از مقاومت نسبی در مقابل نژادهای موجود زنگ زرد و قهوه ای برخوردار بوده و در مقابل فوزاریوم خوشه نیز نسبتا متحمل است.
کیفیت نانوایی : دانه گندم تجن سخت بوده و به رنگ قهوه ای است. این رقم گندم با حدود ۱۲ درصد پروتئین، از کیفیت نانوایی خوبی برخوردار بوده و برای پخت انواع نان مناسب است.
مشخصات زراعی گندم رقم تجن
گندم تجن با ارتفاع ۹۰ تا ۹۵ سانتیمتر نسبت به خوابیدگی مقاوم است. زودرسی و تحمل به جوانه زنی خوشه از دیگر خصوصیات این رقم محسوب می شود.
توصیه های زراعی گندم تجن
تناوب زراعی : باید از کشت گندم پس از ذرت، یا پس از گندم و یا سایر غلات اجتناب کرد. قرار دادن گندم در تناوب با پنبه، سویا یا آفتابگردان در دشت های ساحل خزر و یا پنبه یا چغندر قند در مغان قابل توصیه است.
تاریخ کاشت : مناسب ترین زمان کاشت گندم تجن در مناطق جلگه ای ساحل خزر، از اول تا آخر آذر ماه و در دشت مغان از ۱۵ آبان تا ۱۵ آذر است. تأخیر یا تعجیل در کاشت، عامل کاهش در عملکرد می باشد.
میزان مصرف بذر : مصرف ۱۵۰ تا ۱۷۰ کیلوگرم بذر در هکتار، در کشت ماشینی قابل توصیه است. این مقدار با توجه به نحوه تهیه بستر بذر، تاریخ کاشت و سایر عامل ها متفاوت است.
میزان کود مورد نیاز : گندم تجن رقمی کودپذیر است. برای به دست آوردن حداکثر عملکرد بالقوه این رقم در اراضی حاصلخیز، مصرف مقدار حداکثر کود ازته توصیه شده توسط آزمایشگاه خاک شناسی محل، با توجه به نوع خاک و زراعت قبلی پیشنهاد می شود. به عنوان یک توصیه عمومی، می توان مصرف ۱۵۰ کیلوگرم کود فسفات آمونیوم به صورت پایه و ۲۰۰ تا ۲۵۰ کیلوگرم اوره در هکتار در دو نوبت پایه و سرک را پیشنهاد نمود.
برداشت : هر چند گندم تجن نسبت به جوانه زنی روی خوشه متحمل است اما در مناطقی که احتمال بارندگی در زمان برداشت وجود دارد، باید در اولین فرصت نسبت به برداشت محصول اقدام کرد.
گندم تجن (۱) رقمی است که از پتانسیل عملکرد بالا، مقاومت نسبی در مقابل بیماری های قارچی زنگ زرد و زنگ قهوه ای و تحمل نسبت به فوزاریوم خوشه برخوردار است. این رقم نسبت به جوانه زنی روی خوشه نیز متحمل است. رقم گندم تجن در سال ۱۳۷۴ برای کشت در زمین های جلگه ای ساحل خزر، دشت گرگان، مازندران و گیلان و دشت مغان در شمال غربی کشور نامگذاری و معرفی شده است.
منبع: موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر