پوسیدگی اسکلروتینیایی گوجه فرنگی (کپک سفید)
اسکلروتینیا قارچی است که در گیاهان مختلف ایجاد بیماری می کند و موجب ایجاد خسارت زیادی می گردد. این بیماری که به نام کپک سفید نیز شناخته می شود نزدیک به زمان گلدهی خود را نشان می دهد. اگر شرایط محیطی مناسب باشد قارچ می تواند در هر سنی به گیاه حمله کند. در شرایط مرطوب ریسه های سفید قارچ کاملا رشد کرده و روی ساقه های بیمار را می پوشانند.
چرخه بیماری واپیدمیولوژی
عامل بیماری قارچی است خاکزی که دو گونه از آن تشخیص داده شده است.
- Sclerotinia sclerotiorum
- Sclerotinia minor
این قارچ یک آسکومایست است و تولید اسکلروتها یا سختینه هایی می کند که در بیرون تیره رنگ و در داخل سفید می باشند. شکل اسکلروتها در گونه اول معمولا گرد و در گونه دوم نامنظم می باشد. کپک سفید بیماری هوای خنک و مرطوب است. که بقا آن با کمک اسکلروتها یا سختینه ها می باشد. آلودگی اولیه بوسیله اسپورهایی است که از آسکوکارپها آزاد می شوند. این اسپورها در هوا رها شده و همراه با باد منتشر می شوند.
ابتدا روی بافتهای مرده یا پیر فعالیت کرده و سپس به ساقه های هوایی سالم حمله می کنند. رطوبت زیاد و پرپشت بودن گیاهان که منجر به عدم تحرک هواست شدت بیماری را تشدید می کند. راه های انتشار اسکلروتهای این قارچ از طریق ادوات کشاورزی، حیوانات، جریان هوا و بذر آلوده است. انتشار گیاه به گیاه از راه تماس مستقیم گیاهان سالم با شبکه های ریسه ای روی گیاهان آلوده است.
علایم بیماری پوسیدگی اسکلروتینیایی گوجه فرنگی
قارچ معمولا به اندام های هوایی گیاه با نزدیک به سطح زمین حمله می کند و باعث پوسیدگی می گردد و در انتها منجر به پژمردگی و خشک شدن گیاه می شود. برگها قهوای رنگ شده و توده های ریسه ای به رنگ سفید روی برگ یا ساقه دیده می شود در شرایط مرطوب اسکلروتهای تیره رنگ قارچ روی توده ها دیده می شود. در گیاهان آلوده اگر ساقه را بشکافیم، در قسمت میانی و مغز ساقه در تمام طول آن اسکلروتهای سیاه رنگ دیده می شود.
کنترل بیماری
پوسیدگی اسکلروتینیایی گوجه فرنگی
- غرقاب کردن زمین در تابستان و کشیدن پوشش پلاستیکی بر روی آن در تابستان برای از بین بردن اسکلروتها
- ضدعفونی خاک خزانه
- شخم عمیق بعد از برداشت محصول برای دفن اسکلروتها و جمع آوری بقایای گیاهی
- تناوب زراعی با محصولاتی مانند غلات و پیاز
- استفاده از قارچکش هایی مثل (PCNB (6-8 gr/m) ,Dicholoran (4-9 gr/m یک یا دو ماه قبل از برداشت محصول
بر اثر مصرف بیش از حد و بی مورد سموم شیمیایی سالانه بیش از دو میلیون نفر «مسموم» و متجاوز از ۲۲۰ هزار نفر در جهان جان خود را از دست می دهند.
با شناخت آفات، بیماری ها و علف های هرز و کنترل منطقی آنها با همکاری کارشناسان کشاورزی از مصرف بی مورد سموم شیمیایی پرهیز نماییم.
نویسنده: طیبه کیانی