کرم سیب (تخم خوار سیب)، آفتی جهانی است. در ایران آفت در تمام مناطق کشت سیب دیده می شود. علاوه بر سیب به درختانی چون به، گلابی، زردآلو، خرمالو، گردو، گوجه، آلو، آلبالو، بادام و انار حمله می کند. کرم سیب در واقع تخم خوار است و برای رسیدن به دانه از بافت میوه نیز تغذیه می کند. حمله آفت در مراحل اولیه رشد میوه باعث ریزش آن می شود.
زیست شناسی کرم سیب
کرم سیب زمستان را به صورت لارو کامل در داخل پیله های سفید رنگ ضخیم می گذراند. لارو درون پیله، در بهار تبدیل به شفیره می شود و همزمان با پایان یافتن دوره گلدهی دوران شفیرگی هم به اتمام می رسد و حشرات بالغ ظاهر می شوند. حشرات بالغ از شهد گلها استفاده می کنند.
این حشرات روی کاسبرگ، گلبرگ، نهنج و حتی سرشاخه ها معمولا انفرادی (۲ تا ۳تایی) تخم می گذارند. لاروهای نسل اول از دم میوه وارد می شوند و لاروهای نسل بعد از هر جای دیگر وارد می شوند. تعداد نسل کرم سیب به دو عامل درجه حرارت و طول روشنایی روز بستگی دارد. معمولا ۲-۳ نسل دارد.
روش های کنترل غیرشیمیایی کرم سیب
- پاک کردن و از بین بردن پوسته های درخت (از بین بردن پناهگاه زمستانی آفت)
- بستن گونی دور تنه درخت و بازدید مرتب آن و از بین بردن لاروهایی که جهت شفیره شدن به این محلها پناه می آورند.
- از بین بردن میوه های آلوده در طول سال
کنترل بیولوژیک :
با استفاده از زنبورهای شکارگر تخم کرم سیب (تریکوگراما)
زیست شناسی و بوم شناسی زنبور تریکوگراما :
زنبور تریکوگراما از راسته بال غشائیان و از خانواده تریکوگراماتیده است. این زنبور تخم های پروانه های زیان آور در محصولات کشاورزی را شکار می کند. لارو این زنبور زندگی انگلی دارد و غذای آن محتویات تخم آفت است، به همین دلیل تخم های پارازیت زنبور هیچگونه زیانی برای گیاهان ندارد و در نتیجه آزادانه رشد می کند.
تعداد تخمی که زنبور تریکوگراما در داخل تخم آفت می گذارد بستگی به اندازه تخم میزبان (آفت) دارد. تخم های میزبان در نتیجه فعالیت لارو زنبور و تغذیه از جنین آفت به رنگ تیره (قهوه ای تیره مایل به سیاه در می آید. چرخه زندگی تریکوگراما از تخم تا خروج زنبور سریع انجام می شود در درجه حرارت ۳۰ – ۳۲ درجه در مدت ۷ روز طول می کشد. حشره ماده می تواند از ۵۰ تا ۱۲۰ عدد تخم بگذارد.
دستورالعمل مبارزه بیولوژیک علیه کرم سیب
مبارزه بیولوژیک با کرم سیب در چارچوب اجرای طرح مدیریت تلفیقی آفات (IPM) ضمن رعایت و توجه دقیق به مسائل فنی پیش بینی شده در طرح مذکور، بطور کامل مدنظر قرار گرفته و به اجرا درخواهد آمد. با توجه به تغییرات و نوسانات میزان تراکم جمعیت آفت و تغییرات رفتاری و زیستی آن در مناطق مختلف ضروری است به هنگام پیک پرواز نسل اول آفت (بیشترین حضور آفت در نسل اول) یک نوبت محلول پاشی با روغن امولسیون شونده به نسبت 0.5 تا ۱ درصد انجام پذیرد.
برای تعیین پیک پرواز پروانه ها در نسل اول، داده های آماری تله های فرمونی مخصوص ردیابی آفت، مجموع حرارتهای موثر روزانه، بیولوژی آفت (شروع مرحله تخم ریزی و فنولوژی درختان سیب (شروع مرحله میوه دهی) مورد استفاده قرار خواهد گرفت. رهاسازی زنبورهای تریکوگراما در ۹-۱۱ مرحله (هر نسل ۳ مرحله به فاصله ۵ روز در هر نوبت انجام خواهد گرفت.
بر روی هر درخت با توجه به اندازه تاج درخت از 1 تا ۳ تریکو کارت نصب می شود. زنبورهای تریکوگراما از هنگام نصب تریکوکارت تا ۲۴ ساعت پس از آن خارج شده و شروع به شکار تخم های کرم سیب می کنند.
به منظور اخذ نتیجه مطلوب از مبارزه بیولوژیک ضروری است که در رها سازی ها موارد زیر به دقت رعایت گردد:
- زمان رهاسازی صبح زود و یا هنگام غروب آفتاب باشد.
- حداکثر زمان لازم برای خروج زنبورها بیش از ۲۴ ساعت نباشد.
- تریکوکارتها، تک تک با فاصله مناسب و در داخل تاج درخت به سمت شمال (دور از تابش مستقیم آفتاب) نصب گردد.
- تا حد امکان دوره های آبیاری باغ ها با زمان رهاسازی هماهنگ گردد.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره پرورش درخت سیب مجموعه آموزشی پرورش سیب را از دست ندهید.