مزرعه نو | مرجع آموزشی کشاورزی ، دام و طیور ، آبزی پروری و منابع طبیعی و…
این مقاله قصد دارد تا شما را با پرورش ماهی در شالیزار با روشهای پرورش توام کپور ماهیان در شالیزار و پرورش قزل آلا پس از برداشت برنج آشنا نماید.
بهره برداری مطلوب از زمینهای کشاورزی از طریق بکارگیری فن آوری بالا و تجهیزات پیشرفته و تلفیق و ترکیب روشهای مختلف کشاورزی میسر می شود. در سالهای اخیر انجام چندین نوع فعالیت کشاورزی در زمینی واحد بیش از پیش مورد توجه متخصصان و دست اندر کاران این پیشه قرار گرفته که از جمله این موارد تلفیق فعالیت کشاورزی با فعالیت پرورش ماهی است.
در استان اصفهان در حدود ۲۰۰۰۰ هکتار از اراضی منحصر به کشت برنج است و نظر به اینکه بخش قابل توجهی از طبقات غذایی و فضایی موجود در این مزارع بلا استفاده باقی مانده و توان تولیدی آنها به هدر می رود لذا پرورش انواع کپور ماهیان و قزل آلا در این مزارع امکان پذیر می باشد.
پرورش توام کپور ماهیان و برنج
این سیستم پرورشی یکی از بهترین روشهایی است که می توان از پرورش ماهی در شالیزار استفاده بهینه نمود. با اجرای این پروژه علاوه بر برداشت برنج از مزارع، ماهی هم می توان برداشت نمود. که جهت دستیابی به این هدف بایستی تغییراتی در مزارع اعمال کرد که از جمله این موارد می توان به احداث کرتهایی بطور متوسط ۰٫۵ هکتار با ارتفاع دیواره های جانبی در حدود ۵۰ سانتی متر و همچنین احداث حوضچه ای در حدود ۵ تا ۱۰ درصد سطح کرت به عمق ۱٫۵ تا ۱٫۲ متر جهت هدایت ماهیان پرورشی در زمان سمپاشی و کمبود آب و درو برنج، بداخل این حوضچه ها و … اشاره نمود.
زمان رهاسازی بچه ماهی در مزرعه برنج حدود ۲۰ تا ۳۰ روز بعد از نشا کاری و زمان برداشت ماهی بر حسب شرایط آب و هوایی، تغذیه ماهیان و در دسترس بودن آب کافی و بازار فروش تعیین می گردد. بهترین مزیت این نوع پرورش این است که لاروهای کرم ساقه خوار برنج مورد تغذیه ماهی کپور علفخوار قرار می گیرد.
بطور متوسط در هر هکتار در حدود ۷۰۰ تا ۱۰۰۰ قطعه بچه ماهی با وزن متوسط ۵۰ – ۴۰ گرم با ترکیب ۸۵ – ۸۰ درصد کپور معمولی و ۱۵ درصد کپور ماهیان دیگر (آمور، فیتوفاک و سرگنده) رها سازی می گردد.
مزایای پرورش ماهی در شالیزار
- کاهش مصرف سموم و دارو در شالیزارها
- کاهش مصرف کودهای شیمیایی در شالیزارها
- مبارزه با کرم ساقه خوار برنج
- افزایش درآمد خانوارهای روستایی
پرورش ماهی قزل آلا در شالیزار (بعد از برداشت برنج)
در این روش پس از آنکه برنج شالیزار ها برداشت گردید می توان کرتهایی جهت پرورش ماهی قزل آلا در نظر گرفت که مساحت آن در حدود ۶۰۰ تا ۱۰۰۰ متر مربع می باشد. دیواره کرتها را در حدود ۸۰ سانتیمتر بالا آورده و بصورت استخری آماده می نمائیم هر چه شکل استخر نزدیک به مستطیل باشد مناسب تر و بهتر است. زمان ماهی دار نمودن استخر نیمه دوم سال می باشد زمانی که دمای آب به پائین تر از ۱۶ درجه سانتیگراد رسیده و در حقیقت بعد از برداشت برنج می باشد.
در یک کرت ۱۰۰۰ متری در حدود ۸۰۰۰ قطعه بچه ماهی با وزن متوسط حدود ۲۰ گرم معرفی می گردد. برداشت ماهی پس از گذشت ۵ الی ۶ ماه با رسیدن به وزن بازاری ۲۵۰ گرم می باشد. سود خالص حاصل از این نوع پرورش با توجه به محاسبات هزینه های ثابت و جاری ۳۰ الی ۴۰ درصد می باشد که مقدار افزایش یا کاهش سود دهی بستگی به مدیریت مزرعه دارد. آب مورد نیاز جهت پرورش در شالیزارها می تواند از رودخانه – چشمه – قنات و یا چاه تأمین گردد. میزان آب مورد نیاز جهت یک کرت ۱۰۰۰ متری در حدود ۱۰ تا ۱۵ لیتر در ثانیه بصورت مداوم می باشد.
مزایای پرورش ماهی قزل آلا در شالیزار
- استفاده بهینه و اقتصادی از زمین های زراعی در فصول غیر کشاورزی
- تولید و تأمین بخشی از پروتئین مورد نیاز کشور
- فراهم آمدن فرصتهای شغلی مناسب و درآمدزا برای روستائیان و شالیکاران
- نیاز نداشتن به سرمایه گذاری زیاد و برگشت سریع سرمایه در گردش
- افزایش درآمد سرانه خانوارهای روستایی
- ترویج تولید و مصرف آبزیان در مناطق روستایی
- تقویت زمینهای کشاورزی بدلیل فضولات ماهی ها و ضایعات غذائی
کشاورزان عزیز : شما هم می توانید با اندک تغییرات در مزرعه خود نسبت به پرورش دو روش معرفی شده در این مقاله اقدام نموده و از مزایای این طرح بخصوص افزایش درآمد خود بهره مند گردید.
منبع: اداره کل شیلات استان اصفهان
