مزرعه نو | مرجع آموزشی کشاورزی ، دام و طیور ، آبزی پروری و منابع طبیعی و…
عامل بیماری یک انگل اجباری تک یاخته ای به نام نوزما آپیس توسط دکتر زاندر در سال ۱۹۰۷ شناخته شد.
در این بیماری بسیاری از زنبورداران آلوده، هیچ علامتی نشان نمی دهند.
زنبور هایی که از سکوی پرواز گرفته شده اند، حدود ۵۰% بیشتر از زنبورداران کارگری که از پرواز برگشته اند، آلودگی به این تک یاخته را نشان می دهند.
در عفونت های شدید، در اوایل بهار، علامت مدفوع قهوه ای روی شانها جلب توجه می کند، جلوی دریچه پرواز زنبوران مریض و مرده یافت می شوند.
در عفونت های خفیف، فقط کندو ضعیف شده و بعد از مدتی تعداد زیادی شفیره با تعداد محدودی زنبور بالغ در کندو باقی می مانند.
زنبورداران کارگر آلوده، ممکن است مجبور به دفع، در داخل کندو شوند.
وضعیت آلودگی در پاییز
به قدرت کلنی و شرایط آب و هوایی بستگی دارد اگر شرایط نامساعد باشد کندو به قدری ضعیف می شود که بعید است بتواند زمستان گذرانی نماید.
در بهار
رشد بطنی کلنی در بهار یکی از علائم آلودگی به نوزما می باشد.
علایم تلفات
زنبورداران ناتوان
زنبوران چسبیده به ساقه های گیاهان زنبوران با شکم متورم
لکه اسهالی، کاهش فعالیت کلنی.
زنبوران در وضعیت خاص به دور هم جمع شده.
بیماری معمولاً در اسفند و فروردین ظاهر و در اردیبهشت و خرداد فروکش می نماید.
مشاهده
یک نمونه حاوی ۲۰ زنبور مرده، از کلنی مشکوک جمع آوری و شکم های زنبوران را جداگانه در ۳-۲ میلی لیتر آب، خوب ساییده، سه قطره از سوسپانسیون حاصله، با درشت نمایی ۴۰، بررسی شود.
اسپور نوزما ۷-۵ میکرون طول و ۴-۳ میکرون عرض، کاملاً تخم مرغی و لبه تاریک دارد.
پیشگیری
همانند پیشگیری از اغلب بیماری ها لازم است سایر شرایط زمستانی گذرانی رعایت گردد که ۱۴ نکته زیر به اضافه روش ضدعفونی کردن کندو را رعایت فرمایید:
۱- از کلنی ها بیش از اندازه بهره کشی نشود.
۲- از بچه دهی و غارت جلوگیری شود.
۳- استفاده از تغذیه با کیفیت و بموقع در پاییز.
۴- نظارت بر میزان گرده و اطمینان از کفایت آن.
۵- انتخاب محل خشک و نورگیر برای زمستان گذرانی.
۶- تأمین غذای کافی برای زمستان گذرانی و مناسب از نظر کیفیت و عاری از عسلک.
۷- نگهداری کندوها در شرایط مناسب برای جلوگیری از سرما و رطوبت.
۸- فعال نمودن پرورش شفیره ها در شروع فصل پاییز بمنظور ورود کلنی ها با جمعیت جوان برای زمستان گذرانی و متشکل از زنبورداران قوی و رشد یافته.
۹- حذف کلنی های ضعیف.
۱۰- داشتن ملکه های جوان و کلنی های قوی.
۱۱- تعویض مرتب قاب های مومی.
۱۲- ضد عفونی کردن وسایل، مخصوص پیشگیری از نوزما.
۱۳- جلوگیری از اسهال.
۱۴- نظارت دقیق بر بچه کندوهای کلنی های خریداری شده.
ضدعفونی
بخار محلول اسیداستیک با غلظت حداقل ۶۰%، اسپور نوزما را غیر فعال می سازد و در عرض چند ساعت سا در عرض چند دقیقه ( در غلظت های بالا ) اسپور ها را می کشد.
بدین منظور می توان، شان های آلوده را در یک یا چند کندوهای خالی گذاشت و چند قطره ( ۳-۴ قطره ) اسیداستیک را داخل یک ظرف در بلای شانها قرار داد و بعد از بستن درب کندو، اسیداستیک بتدریج تبخیر می شود.
در صورت ضدعفونی کردن شانها، همه شانها حداقل باید دو هفته قبل از استفاده در کندو در معرض هوا قرار گیرند.
درمان
به هر کلنی یک گالن از شربت غلیظ، ( دو قسمت شکر، یک قسمت آب )، حاوی ۷۵ تا ۱۰۰ میلی گرم فوماژیلین، خورانده شود.
شربت در جایی گذاشته شود که آخرین نوزادان متولد شده بتوانند از اولین غذای زمستانی استفاده کنند.
این روش از ایجاد آلودگی در خوشه زمستانی پیشگیری می کند.
