مزرعه نو | مرجع آموزشی کشاورزی ، دام و طیور ، آبزی پروری و منابع طبیعی و…
گونه های غیر هدف یا تصادفی صید شده که به عنوان بخش ناخواسته حاصل از تلاش ماهیگیری به حساب می آیند را صید ضمنی می گویند.
صید ضمنی به دو دسته زیر قابل تقسیم است :
- صید دور ریز = برگرداندن به دریا و عدم مصرف
- صید اتفاقی یا فرعی = آبزیان با ارزش اقتصادی
مشکلات صید ضمنی
- صید گونه های در معرض خطر مانند لاک پشت، دلفین و سایر ماهیان و آبزیان حفاظت شده.
- صید ماهیان ریزجثه، جوان و نارس
- صید آبزیان غیر تجاری، کوسه ماهیان و سفره ماهیان
اثرات صید ضمنی
در جهان، هرساله جمعیت زیادی از نهنگ ها، دلفین ها، لاک پشت های دریایی و پستانداران دریایی در اثر صید ضمنی از بین رفته که این رقم بیشتر از مرگ و میر آنها از طرق دیگر می باشد. در ایران در دریای خزر صید ضمنی پره روی جمعیت ماهیان خاویاری (عمدتاً به دلیل صید بچه ماهیان خاویاری) و در خیلج فارس و دریای عمان صید ضمنی ترالرهای کفروب و تورهای گوشگیر مخاطرات جدی را برای آبزیان رقم زده است.
از طرف دیگر نهنگ های بزرگ جثه در اثر برخورد با ادوات صیادی مختلف زخمی شده و در نهایت پس از مدت طولانی در اثر عفونت و بیماری از بین می روند.
آمار نگران کننده از صید ضمنی
بنابر گزارش فائو آبزیان دور ریز حاصل از صید ضمنی حدود ۳/۷ میلیون تن در سال می باشد. سالانه حدود ۳۰۰ هزار عدد از پستانداران دریایی ناشی از صید ضمنی از بین می روند. حدود ۸۵ درصد از آبزیان حاصل از صید ضمنی پس از برگرداندن به دریا می میرند.
صید ضمنی ترالرهای میگوگیر در آب های خلیج فارس در برخی فصول سال به ۶۰ تا ۸۰ درصد می رسد. حدود نیمی از کل صید ضمنی در ترالرهای میگو به صورت دور ریز به دریا بازگردانیده شده و غیر قابل مصرف هستند.
ادوات صیادی با بالاترین نرخ صید ضمنی
- تورهای ترال
- گوشگیر
- پرساین
راه حل ها
- نصب ابزار کاهنده صید ضمنی (BRD) در تورهای ترال جهت کاهش صید آبزیان غیر هدف
- رعایت زمان و مکان صید
- آموزش صیادان محلی در خصوص عواقب عدم استانداردسازی ادوات صیادی
- اجرای گشت های تحقیقاتی منظم برای پایش ذخایر در راستای کاهش صید ضمنی
- تشویق و ترویج صیادان محلی و قایق های انفرادی به استفاده از ابزارهای صید تله ای مانند گرگور
- استانداردسازی چشمه تورهای گوشگیر و ترال برای ماهیان مختلف حضور ناظر شیلات در صیدگاه پره، پرساین و ترال جهت کنترل چشمه تور و رهاسازی
ابزار کاهنده صید ضمنی (BRD)
- مخروط
- شبکه نرده ای یا گرید
- پنجره چشم مربعی (SMW)
- چشم ماهی
- نفتد
- جی تی ای دی (JTED)
- پانل ضریب تعلیق
نویسندگان: تورج ولی نسب و سیدپژمان حسینی شکرابی
