شناخت بیماری مشمشه در انسان و دام

بیماری مشمشه ( Glanders ) یکی از بیماری های باکتریائی مسری خطرناک است که اغلب سبب ابتلاء تک سمی ها می گردد.

بیماری بشدت کشنده بوده و از اهمیت بالائی در جمعیتهای اسب برخوردار است. این بیماری از جمله بیماری های مهم مشترک بین انسان و دام می باشد.

عامل بیماری مشمشه

عامل این بیماری پزودومانوس مالئی بوده که در مراجع جدید بورخولدریا مالئی نیز نامیده شده است و انتشار آن جهانی می باشد. در آمریکا و اروپا این بیماری ریشه کن شده و در حال حاضر در کشورهای آفریقائی و آسیایی بخصوص در مغولستان یافت می شود.

تک سمی ها ( اسب، قاطر، الاغ ) به عنوان مخزن اصلی بیماری بوده و گوشتخواران ممکن است در اثر خوردن گوشت آلوده این حیوان به بیماری مبتلاء شوند.

انسان نیز در اثر تماس نزدیک با زخم یا لاشه حیوانات آلوده مبتلا می گردد که بعنوان میزبان تصادفی محسوب می شود.

دوره کمون بیماری در انسان از 1 تا 4 روز و در حیوانات از چند روز تا چند ماه متغیر می باشد.

علائم بیماری مشمشه

در انسان با علائمی از قبیل: تب، دردهای عضلانی و مفصلی، ذات الریه و وجود چرک در خون، سلولیت با ندولهای دردناک در پوست و مخاط بینی به همراه ترشحات چرکی قابل مشاهده است. اگر بیماری به موقع درمان نشود در عرض 3 هفته به مرگ می انجامد.

در حیوانات به دو شکل حاد و مزمن این بیماری نمایان می گردد. در فرم حاد علائمی از قبیل تب، تنگی نفس، اسهال و از دست دادن سریع وزن بدن و نهایتاً مرگ دیده می شود. بیماری بیشتر در اسب به شکل مزمن پیشرفت می نماید، در صورتیکه قاطرها و الاغ ها بیشتر به شکل حاد بیماری مبتلا می شوند.

فرم مزمن بیماری در حیوانات به سه نوع بالینی مشاهده می گردد:

 مشمشه ریوی: علائمی از قبیل تب متناوب، سرفه، افسردگی، کاهش وزن بدن و در مراحل پیشرفته تنگی نفس همراه با خس خس سینه ( رال ) دیده می شود.

مشمشه بخش فوقانی دستگاه تنفس: وجود زخم ( نکروز ) در یک یا هر دو مجرای بینی و وجود زخم در حنجره و نای دیده شده که زخمهای خاکستری رنگ می باشد.

مشمشه جلدی: در این شکل، بیماری با ندولهای سطحی یا عمیق شروع شده که به زخمهای خاکستری رنگ تبدیل گشته موهای بهم چسبیده به همراه تورم مجاری لنفاوی و سفت شدن آنها به صورت طنابهای مشخصی دیده می شوند.

اپیدمیولوژی بیماری مشمشه

از آنجائیکه این باکتری یک انگل اجباری می باشد، به سهولت توسط نور حرارت و ضدعفونی کننده های معمولی از بین می رود و بنظر نمی رسد در یک محیط آلوده بیش از شش هفته باقی بماند.

در رابطه با این موضوع پکیج آموزشی ارزشمند زیر را از دست ندهید

انتقال بیماری

نحوه انتشار آلودگی بدان صورت است که آسیبها و ضایعات ریوی ( آبسه مانند ) پاره شده و عامل بیماری به درون برونشیتها راه یافته و باعث عفونی شدن مجاری تنفسی فوقانی می گردد که در نتیجه سبب دفع میکروب از بینی و دهان خواهد شد.

انتشار بیماری اغلب از طریق بلع مواد غذائی آلوده با منشاء ذکر شده اتفاق می افتد که در این زمینه آبشخور های آلوده نقش بسزائی خواهند داشت.

تماس مستقیم پوست با پوست آلوده و وسایل تیمار مانند غشو اگرچه می تواند خطر آفرین باشد لیکن به ندرت بیماری پیشرونده ایجاد می کنند. همچنین انتسار بیماری از طریق استنشاقی نیز اتفاق می افتد.

پیشگیری و کنترل بیماری مشمشه

اجرای صحیح برنامه های ریشه کنی مبارزه در تک سمی ها، که بدین منظور سازمان دامپزشکی کشور اقدام به تست مرتب اسبهای موجود در مراکز اسبداری و پرورش اسب می نماید و حیوانات آلوده سریعاً معدوم و دفن بهداشتی می گردند.

ضد عونی مرتب اصطبل ها، اشیاء و لوازم جانبی اسب ها هم از اقدامات مهم و موثر در کنترل بیماری می باشد.

نوشته قبلی

بیماری موزاییک خیار را بشناسیم

نوشته بعدی

بیماری نوزما زنبور عسل را بشناسیم