شناخت اصول داشت و تکثیر نخل های زینتی

حرارت: نخل ها معمولا در آب و هوای گرم و مرطوب رشد خوبی دارند و قابل پرورش در درجه حرارت بین ۱۸ تا ۲۷ درجه سانتی گراد می باشند.

آبیاری: پس از یکبار آبیاری کافی، آبیاری مجدد را باید زمانی انجام دهید که سطح خاک گلدان خشک به نظر برسد.

رطوبت: این گیاه، نیازمند رطوبت متوسط یعنی ۲۵ درصد یا بیشتر است.

خاک مناسب نخل ها : نخل ها را در هر خاکی می توان پرورش داد. خاک مناسب این گیاهان زیبا بهتر است سبک و قابل نفوذ و دارای ۳۰ درصد یا بیشتر مواد آلی باشد. دو ترکیب خاکی زیر برای نخل های مناسب است:

• ترکیب خاک مناسب که شامل یک قسمت خاک لمونی یک قسمت پیت یا خاک برگ یک قسمت شن یک دوم قسمت کود گاوی پوسیده می باشد.
• ترکیب دیگر شامل ۲ قسمت خاک باغچه یک قسمت خاک برگ یک قسمت خاک تورب

تعویض گلدان نخل

اصولاً، رشد و نمو نخل ها به کندی صورت می گیرد. با این همه، در صورت نیاز گلدان نخل ها را بدین ترتیب تعویض نمایید. گیاه را به آرامی و بدون جدا شدن ریشه از خاک، با ریشه ی کرسی دار ( گیاهانی نظیر نخل ها را به هنگام جا به جایی باید با مقدار زیادی خاک اطراف ریشه ی آن منتقل نمود که به اصطلاح در این حالت ریشه را کرسی دار گویند. )، از گلدان درآورید چون ریشه ی نخل بسیار حساس است و در زمان جا به جایی نباید کاملاً لخت شود.

پس از آن که گلدان مناسب خود را انتخاب کردید، سوراخ ته آن را با تکه های سفال مناسب بپوشانید. با خاک آماده مخصوص گیاهان نخل، تا حدود ۵ سانتی متر از کف گلدان را پر کنید.

نخل ها را در وسط گلدان در روی خاک ریخته شده قرار دهید.

اکنون باقی مانده خاک را با دقت در اطراف گیاه بریزید تا پرگردد.

پس از پر کردن خاک در اطراف نخل آن را تکان دهید. با ضربه زدن به اطراف گلدان، خاک آن را یکنواخت به طرفین پخش نمایید.

سپس به آرامی با انگشتان خود، خاک را در اطراف ساقه و بدنه گلدان فشار دهید به طوری که حدود ۲ سانتی متر خاک از لبه گلدان فاصله داشته باشد.

سپس آبیاری کنید و گلدان را در محل سایه، دور از نور مستقیم خورشید قرار دهید.

کود

استفاده از کود شیمیایی ( ازت، فسفر، پتاس ) مناسب نخل هاست. به جای کود شیمیایی می توانید از کود حیوانی پوسیده استفاده کنید. مناسب ترین زمان کوددهی در فصل بهار و تابستان است. بهترین کودهای شیمیایی برای گیاهان درون خانه ای کودهایی هستند که زودتر در آب حل شوند. این نوع کودها را می توان به صورت محلول به خاک داد و یا به صورت محلول پاش، در اختیار گیاه گذاشت. از کودهای موجود در بازار به نام های میکرو، قطره طلا، پوگون و غیره، طبق دستور استفاده کنید. کودهای شیمیایی مانند نیترات پتاسیم ۱۰۰ گرم، فسفات کلسیم ۱۰۰ گرم، سولفات آمونیوم ۱۰۰ گرم را تهیه کنید و پس از مخلوط کردن آن ها برای تهیه ی محلول کودی ۱ تا ۲ گرم، آن را در یک لیتر آب حل کنید و آبیاری نمایید. هر یک ماه یا دو ماه یکبار نخل ها را کوددهی نمایید. در اواخر پاییز و زمستان که رشد گیاه کاهش می یابد برنامه کود دادن را باید متوقف کنید.

نکته

در هنگام استفاده از کودهای مایع باید خاک گلدان مرطوب باشد.

آفات و امراض

۱) وجود لکه های قهوه ای در روی برگ

علت : زیادی آبیاری، سرمای ناگهانی، آبیاری با آب سنگین

علاج: کم کردن آبیاری، کنترل جریان هوا، استفاده از آب جوشیده سرد

۲) قهوه ای شدن برگ ها

علت: در نخل های چند ساله این تغییر رنگ طبیعی است. اگر قهوه ای زیاد شود علت آن آبیاری بیش از حد است.

علاج: در صورت گسترش آثار بیماری ها، برگ ها را قطع نموده، از دفعات آبیاری بکاهید.

۳) وجود لکه های قهوه ای در نوک برگ ها

علت: خشکی هوا، کمبود آبیاری، سردی محیط اطراف گیاه

علاج: مرطوب کردن برگ ها

۴) زرد شدن برگ ها

علت: کمبود آبیاری

علاج: آبیاری مرتب در فصل تابستان

۵) لکه های زرد و سفید در روی برگ ها

علت: وجود آفت کنه در پشت برگ ها

علاج:سم پاشی با سموم کنه کش هر ماه یک بار طبق دستور

تکثیر یا ازدیاد نخل ها

ازدیاد به وسیله بذر: بیشتر گونه های نخل را با بذر تکثیر می کنند. برای این منظور بهتر است از گلخانه یا شاسی گرم یا جعبه جوانی زنی استفاده کنید.

این عمل در بهار و درجه حرارت ۲۰ تا ۳۰ درجه سانتی گراد انجام می شود. سینی را طوری با شن پر کنید که حدود ۲ تا ۳ سانتی متر خالی باشد. یک سوم عمق سینی را از آب پر کنید.

بذر را در داخل گلدان کوچکی که داری چندین سوراخ ریز است، بکارید. گلدان را در داخل شن فرو برید تا جایی که در سطح آب قرار گیرد یعنی کف گلدان بالای سطح آب داخل شن قرار گیرد. یک شیشه آب را به شکل وارونه در داخل شن فرو برید تا دهانه بطری آب در سطح آب داخل شن قرار گیرد و بدین طریق سطح آب زیر گلدان همیشه ثابت خواهد بود. برای ثابت و محکم نگه داشتن بطری آب، یک تکه چوب را به آن ببندید. با روشن کردن لامپ، حرارت لازم به سقف جعبه که ورقه ای آهنی آن را پوشانیده است و سپس به شن منتقل می شود. اگر محیط جعبه خیلی سرد است و از دو لامپ استفاده کنید. درجه حرارت شن برای رویش بذر باید حدود ۲۸ تا ۲۹ درجه سانتی گراد باشد تا بهترین نتیجه را بدهد.

ازدیاد به وسیله پاجوش: در نخل های زینتی، پس از مدتی رشد و نمو کافی یک یا چند پاجوش در اطراف ساقه مادری ظاهر می شود که می توان آن را با دقت همراه با ریشه، از کنار پایه مادری جدا نمود و به عنوان یک گیاه مستقل جدید در گلدان کاشت.

با توجه به اینکه نخل های زینتی در شرایط آب و هوایی ایران بذر تولید نمی کنند و تولید پاجوش نیز نیاز به مدت زمان طولانی ( ۳ تا ۵ سال ) دارد بهترین و سریع ترین روش تکثیر آن ها ازدیاد به طریقه کشت بافت مریستم است که به دلیل نیاز به تکنولوژی بالا و تخصص زیاد آن و عدم وجود امکانات در مراکز و هنرستان های آموزش کشاورزی در حال حاضر امکان پذیر نیست و بخش های خصوصی با وارد کردن بذر از خارج، آن را تکثیر می نماید.