شب پره زمستانی یا کرم های طوقه بر از آفات مهم محصولات کشاورزی و گاهی درختان میوه محسوب می شوند. این آفات در استان چهارمحال و بختیاری به گوجه فرنگی، سیب زمینی، ذرت، چغندرقند، گندم، یونجه، پاجوش های انگور، بادام (در نهالستان) و تعداد زیادی از علفهای هرز حمله می کنند. شب پره های زمستانی گونه های متعددی دارند و در استان ما گونه غالب Agrotis segetum است.
زیست شناسی شب پره زمستانی
گونه غالب در منطقه شهرکرد و حومه، زمستان را به شکل لارو کامل در عمق ۲۰ تا ۲۵ سانتی متری خاک سپری می کند. در بهار پس از گرم شدن هوا لاروها به طرف سطح زمین آمده و در عمق حدود ۵ تا ۶ سانتی متری از خاک لانه ای به شکل گهواره تهیه کرده و داخل آن شفیره می شوند. بسته به درجه حرارت و رطوبت محیط، پس از ۲ تا ۳ هفته شب پرهها ظاهر می شوند که در شرایط آب و هوایی شهرکرد از دهه دوم اردیبهشت به بعد می باشد.
شب پره ها روزها فعالیت ندارند و از اوایل غروب آفتاب به بعد شروع به پرواز جفت گیری و تخم ریزی می کنند. تخمها به طور تک تک یا در دسته های چندتایی تا ۱۶ عدد در پشت برگهای گیاه میزبان گذاشته می شود که مصادف با هفته آخر اردیبهشت تا هفته سوم خرداد می باشد. لاروها از سن دوم وارد خاک شده و از طوقه و ریشه میزبان تغذیه و خسارت شدیدی وارد می کنند، حتی در صورت شدت خسارت آفت لازم است مزرعه واکاری شود. در نیمه دوم مرداد حشرات کامل نسل دوم ظاهر می شوند که در این زمان بوته ها قوی شده و معمولا نیاز به مبارزه نیست.
مبارزه با شب پره زمستانی
- شخم عمیق قبل از کاشت و دیسک زدن و یخ آب زمستانه باعث کاهش جمعیت آفت می شود.
- زود کاشتن محصول در بهار سبب قوی شدن بوته ها هنگام حمله آفت می گردد.
- حذف علفهای هرز قبل از کاشت و پس از رشد گیاه در مرحله داشت و از بین بردن بقایای گیاهی پس از برداشت محصول باعث کاهش آفت می شود.
- کاهش آفت با رعایت تناوب زراعی، پرهیز از کاشت متوالی محصول در یک زمین، پرهیز از کشت چغندرقند پس از یونجه و گندم
- استفاده از حشره کش بیولوژیک Bacillus thuringiensis, BT برای مبارزه با لاروهای ریز موثر می باشد.
- در تراکم های پایین، مصرف طعمه مسموم (100 کیلو سبوس گندم + ۳ لیتر سم فسفره + ۵۰ لیتر آب) زیر نظر کارشناسان گیاهپزشکی در نقاط آلوده و عدم سمپاشی تمام مزرعه توصیه می شود.
- در صورت شدت آفت، سمپاشی مزرعه با سموم فسفره توصیه شده هنگام شب توصیه می شود.
- ردیابی جمعیت آفت با استفاده از تله نوری یا فرمونی به منظور شکار جمعی و ایجاد اختلال در جفت گیری حشرات بالغ.
- حمایت از دشمنان طبیعی آفت مانند بالتوری ها و سوسک های کارابیده شکارگر و زنبورهای انگل لارو، در کاهش جمعیت آفت موثر است.