با توجه به اینکه احتمال وجود بیماریهای مشترک بین انسان و دام در دامها وجود دارد لازم و ضروری است به منظور اطمینان از سلامت دامهای خریداری شده برای قربانی کردن در عید قربان ، ذبح این دامها در کشتارگاههای مجاز و یا محل های تعیین شده در شهرستانها صورت پذیرد.
یک توصیه مهم:
قبل از خریدن دام با کارشناسان مستقر در اکیپ های دامپزشکی که توسط شبکه دامپزشکی هر شهرستان، به منظور رفاه حال شهروندان محترم در روز عید قربان با نصب پلاکارد مشخص گردیده اند و انجام امور بازرسی دام ها را قبل از کشتار و بعد از کشتار برعهده دارند، مشورت نمایند.
دامی که برای قربانی خریداری می شود بایستی :
- (مریض، پیر، کور، لنگ، گوش بریده، دم بریده و شکستگی در داخل شاخ نداشته باشد) بیش از حد لاغر نباشد.
- در چشم و بینی آن ترشحات آبکی و چرکی مشاهده نشود.
- مشکلات گوارشی مثل : اسهال نداشته باشد.
- مشکلات تنفسی مثل: سرفه شدید نداشته باشد.
- شتر پنج سال تمام ، بز و گاو ۲ سال تمام و گوسفند ۱ سال تمام باشد.
آداب روز عید قربان
غسل کردن به قصد روز قربان
خواندن نماز عید قربان و خواندن دعای ۴۶ و ۴۸ از صحیفه سجادیه
خواندن دعای ندبه
خواندن زیارت مرقد مطهر حضرت سیدالشهداء امام حسین (ع)
قربانی کردن که سنت اکید است.
(دعایی که در زمان قربانی کردن باید خوانده شود : من رو به سوی خدایی دارم که آفریده آسمان ها و زمین را، از برای اوست نماز و عبادتم، و زندگانیم و مردنم برای خداوندی است که پروردگار جهانیان است، شریک ندارد و به آن مأمور شده ام و از مسلمانان هستم، خداوندا وجودمان از تو و برای توست پس به نام تو ای خداوند و به یاری تو و ذات تو و خداوند بزرگ است. بار خدایا درود بفرست بر محمد و خاندان پاکش و این قربانی را از من بپذیر.)
ذبح اسلامی دارای شرایط زیر است :
الف – بریدن ۴ رگ گردن به طور کامل یعنی (نای، مری و ۲ رگ گردن) از پایین برآمدگی به گونه ای که کارد به طرف سر حیوان قرار گیرد که شامل :
- شخصی که دام را سر می برد چه مرد، زن باید مسلمان باشد. حتی بچه ممیز مسلمان می تواند عمل ذبح را انجام دهد.
- ابزاری که برای بریدن سر دام استفاده می شود باید از جنس آهن قوی باشد.
- مقادیم بدن حیوان (جلوی بدن) و جای ذبح روی قبله باشد.
- در هنگام بریدن ۴ رگ گردن دام ذکر “بسم الله” کافی است.
- پس از ذبح باید حیوان تکان بخورد، دست و پا بزند، دم پلک را حرکت دهد و خون با شدت از رگهای بریده شده جهش داشته باشد.
ب – در ذبح قربانی مستحب است این نکات را رعایت کنیم :
- هنگام بریدن سر گوسفند ۲ دست و یک پای آن را ببندید.
- هنگام بریدن سر گاو ۲ دست و ۲ پایش را ببندید.
- هنگام کشتن شتر (نحر نمودن شتر) ۲ دست آن را تا زانو با زیر بغلش به یکدیگر ببندید.
- قبل از کشتن حیوان به آن آب بدهید.
- برای اینکه حیوان کمتر اذیت شود کارد را خوب تیز کرده و سر آن را سریع ببرند.
- اگر صاحب حیوان قربانی نمی تواند قربانی را بکشد دست خود را روی ذبح بگذارد.
- قربانی فربه باشد.
- اگر فرد توان مالی داشته باشد می تواند شتر یا گاو در غیر اینصورت گوسفند یا بز را قربانی کند.
- شتر و گاو بایستی از جنس ماده، گوسفند و بز از جنس نر باشند.
مکروهات ذبح
نباید کارد را پشت حلقوم فرو کنند و به جلو بیاورند که حلقوم از پشت بریده شود.
قربانی را جایی بکشید که حیوان دیگر آن را نبیند.
دامی را که فرد پرورش داده است قربانی کند.
در شب با پیش از ظهر جمعه سر حیوان را ببرند.
احتیاط آن است که قبل از خارج شدن روح، پوست حیوان را جدا نکرده و مغز حرام در تیره پشت کمر را نبرید.
پیش از اینکه روح از بدن حیوان خارج شود اگر سر حیوان را از بدنش جدا کنند موجب می شود گوشت حرام گردد.
اجزای حرام از حیوان حلال گوشت عبارتند از :
1- آلت تناسلی نر ۲- آلت تناسلی ماده ۳- حدقه چشم ۴- خون ۵- دنبلان ۶- رحم (بچه دان) ۷- زرد پی ۸- طحال (سپروز) ۹- غدد لنفاوی ۱۰- کیسه ی پوستی میان دوسم ۱۱- کیسه ی صفرا (زهره دان) ۱۲- مدفوع ۱۳- مثانه (بول دان) ۱۴- نخاع ۱۵- نخودی مغز (هیپوفیز).
ویژگیهای گوشت قرمز سالم و بهداشتی
- گوشت سالم به رنگ قرمز روشن باشد و تیره نباشد.
- تغییر رنگ قرمز به سبز، قهوه ای، خاکستری و سیاهی دلیل فساد گوشت است.
- وجود لایه لزجی و چسبناک روی گوشت دلیل فساد گوشت است.
- نبایستی سطح خارجی گوشت مرطوب یا خیس باشد.
- نبایستی هیچ گونه بوی غیر طبیعی و متعفن یا ترشیدگی به مشام برسد.
- نبایستی خون مردگی، قارچ زدگی و ذرات خارجی در گوشت مشاهده شود.
- نبایستی گوشت حالت چروکیده و خشک داشته باشد.
- چربی گوشت باید سفید یا متمایل به سفید و بدون بوی بد باشد.