مزرعه نو | مرجع آموزشی کشاورزی ، دام و طیور ، آبزی پروری و منابع طبیعی و…
تاریخچه بیماری تب هموراژیک کریمه کنگو
بیماری برای اولین بار در سال های ۱۹۴۵-۱۹۴۴ در ناحیه ی غرب کریمه اتحاد جماهیر شوروی سابق و در سال ۱۹۶۵ نیز در کشور زئیر گزارش شد. بیماری در کشورها عراق – آفریقای جنوبی – پاکستان -یونان – ترکیه – آلبانی – افغانستان – امارت متحده – عربستان – چین – هندونستان – ایران و شرق اروپا نیز دیده سده است.
عامل بیماری
عامل بیماری تب هموراژیک کریمه کنگو ویروسی است که به وسیله نیش کنه ها به دام یا انسان منتقل می شود. این سندرم شدید تب خونریزی دهنده دارای گستردگی جغرافیایی وسیعی است. در هر مکان جغرافیایی که کنه وجود داشته باشد امکان بروز عفونت و بیماری وجود دارد.
این بیماری از گاو – گوسفند – بز – خرگوش و جوجه تیغی جدا شده است. پرندگان نسبت به این بیماری مقاوم هستند ولی به علت دارا بودن بار آلودگی کنه ای می توانند حامل های این بیماری باشند. ویروس بیماری در حرارت ۵۰ تا ۶۰ درجه سانتی گراد به مدت ۳۰ دقیقه از بین می رود. ویروس از کنه های بالغ و نابالغ جدا گردیده است.
راه های انتقال بیماری به انسان
گزش کنه : با توجه اینکه کنه های نابالغ ترجیحا از خون پستانداران کوچک و کنه های بالغ از خون پستانداران بزرگ تغذیه می کنند. از این رو آلودگی به انواع مختلف گونه های مهره داران سرایت می کنند.
کنه های پرندگان هم می توانند عفونت را منتقل و گسترش دهند. این مقوله در طی مهاجرت های پرندگان وحشی از اهمیت اپیدمیولوژیکی خاصی برخوردار است.
از راه تماس با حیوانات زنده : حیوانات اهلی دچار بیماری نمی شوند. اما دام ها می توانند ویروس را در بدن خود داشته و ناقل باشند و عفونت را در زمان معاینه – زمان کشتار و حتی در مواقع پشم چینی منتقل کنند.
از راه تماس با لاشه ها یا پوست بعد از کشتار : موارد متعددی از بروز بیماری در انسان از لاشه و پوست در قزاقستان – قرقیزستان – تاجیکستان – آفریقای شرقی و در سال ۱۹۹۷ از آفریقای جنوبی یک اپیدمی در ارتباط با ذبح شتر مرغ های آلوده گزارش شده است.
انتقال از انسان به انسان : که اپیدمی های بیمارستانی معمول است. و عموما از راه تماس خون و ترشحات آلوده بیماری، سرنگ سرسوزن های آلوده منتقل می شود.
افراد در معرض خطر : دامپزشکان و کلیه افراد شاغل در حرف پزشکی به ویژه شاغلین در آزمایشگاه های روستائیان و دامداران، قصابان، سلاخان و شاغلین در کشتارگاه ها، چوبداران و افرادی در میادین، دام خرید و فروش می کنند.
علائم درمانگاهی در انسان : دوره کمون بیماری در انسان ۲ تا ۷ روز است و تا ۱۴روز هم دیده شده است. بیماری با تب بالا – دردهای عضلانی – سردرد – درد در ناحیه اپی گاستر کمر و پاها شروع شده و پس از چند روز، با خونریزی عمومی در بدن به مرگ منتهی می شود.
علائم درمانگاهی در دام : در دام بیمار علائم درمانگاهی بارزی دیده نمی شود. فقط هنگام وجود ویروس در خون تب زود گذر خفیفی ایجاد می شود که پس از حدود یک هفته از بین رفته و ناپدید می گردد. پس از این مرحله دام نمی تواند انسان و کنه ها را آلوده کند.
پیشگیری و کنترل
هماهنگی و همکاری بین بخشی با وزارت بهداشت – درمان و آموزش پزشکی و سایر ارگانهای ذیربط با : اجرای برنامه های آموزشی و ترویجی برای دامپزشکان و پزشکان بخش دولتی و غیر دولتی و افراد در خطر به ویژه کارکنان کشتارگاه ها و دامداران، قصابان، سلاخان و…
سمپاشی اماکن دام و دام ها همراه با بازسازی و بهسازی اماکن دامی در نواحی پر خطر، اعمال برنامه های کنترلی مناسب از جمله قطع چرخه انتقال ویروس به انسان مانند روش های مناسب کشتار – نگهداری لاشه و بهداشت کشتارگاه های تقویت قرنطینه های درون مرزی و برون مرزی دامپزشکی و پزشکی، آموزش مستمر دامپزشکان و پزشکان با توجه به ویژه گی های خاص CCHF جهت پیشگیری سریع و به موقع بیماری استفاده از لباس کار عینک – دستکش – چکمه و پوشش پاها به خصوص در محل هایی که احتمال انتقال بیماری وجود دارد مانند جایگاه دام ها – کشتارگاه ها – قصابی ها – درمانگاه ها و آزمایشگاه ها، ضدعفونی لوازم و وسائل و کار در تمام جاهایی که احتمال انتقال بیماری وجود دارد با استفاده از دترجنت ها و فرم آلدئید، استفاده از گوشت قرمز سالم و بهداشتی و دارای مهر دامپزشکی که در کشتارگاه های مجاز کشتار می شوند جلوگیری از جابه جایی و کشتار دام های مشکوک و غیر بومی و خرید دام از محل های مجاز.
درمان
با توجه به این که بیماری در دام علائم درمانگاهی ندارد انجام اقدامات درمانی در آنها به هیچ عنوان مقدور نیست. ولی در انسان بیماری با ریبا ویرین (تریبا ویرین همراه با داروهای ضد تب و ضد هموراژی) درمان پذیر است هر چند در موارد شدید و پیشرفته نمی توان کاری کرد و بیماری به مرگ منتهی می شود.
