مزرعه نو | مرجع آموزشی کشاورزی ، دام و طیور ، آبزی پروری و منابع طبیعی و…
ماهیان آکواریومی و زینتی، گروهی از حیوانات خانگی مورد توجه مردم هستند که با وجود مزایای فراوان روحی و روانی، در شرایط خاص و رعایت نکردن شرایط بهداشتی می توانند ناقل بیماری های مشترکی چون انواع گاستروآنتریت ها، سل های پوستی، بیماری های گوارشی و غیره باشند.
از سویی هر ساله نزدیک نوروز میلیون ها ماهی قرمز به فروش می رسد که اغلب توجه لازم به آن ها نمی گردد و ارزانی بهاء با ارزان بودن جان این موجودات اشتباه گرفته می شود و اکثرا قربانیان کوچک پایان سفره های هفت سین هستند. حال آن که با کاربرد اصول نگهداری ماهی قرمز ضمن دراز شدن عمرشان، می توان از بروز مخاطرات بهداشت انسانی نیز پیشگیری کرد.
آشنایی با ماهی قرمز
خانواده : کپور ماهیان (Cyprinidae)
نام علمی: کاراسیوس اوراتوس (Carassius auratus)
ماهی قرمز از اولین ماهیان آکواریومی است که توسط بشر نگهداری شده است. خاستگاه اولیه این ماهی کشور چین می باشد که با گذشت زمان به نقاط دیگر جهان معرفی گردیده است. این ماهی انواع مختلف زیبایی داشته که بزرگترین آنها حداکثر تا ۶۰ سانتی متر رشد می کند. این گونه در شرایط نگهداری مناسب می تواند بیش از بیست سال عمر کند.
شرایط نگهداری ماهی قرمز
دما: بهترین دمای نگهداری این گونه ماهیان بین ۱۰ – ۲۵ درجه سانتی گراد است. باید توجه داشت تغییرات ناگهانی دما باعث مرگ ماهی می شود.
اکسیژن: کمترین میزان اکسیژن محلول مورد نیاز این گونه ماهیان ۶-۵ میلی گرم در لیتر است. باید توجه داشت ظرف نگهداری ماهی باید سطح مقطع مناسبی داشته باشد تا اکسیژن هوا، به میزان بیشتری در آب حل شود. جهت هر ماهی انگشت قد باید حداقل ۲٫۵ – ۱٫۵ لیتر آب در نظر گرفته شود. به این منظور می توان از دستگاه هواده مناسب نیز استفاده کرد.
نور: محل نگهداری این گونه ماهیان باید طوری انتخاب شود که ماهی تغییرات روز و شب را احساس کند البته باید توجه کرد که هرگز ماهی مستقیم در معرض نور شدید و آفتاب قرار نگیرد.
تعویض آب
آب ماهیان باید سالم، بهداشتی و بدون عوامل بیماریزا و شیمیایی زیانبار باشد. کلر آب شهری می تواند برای ماهی کشنده باشد. بنابراین باید آب پیش از تعویض، ۲۴ ساعت در ظرفی جداگانه نگهداری شده و آب ظرف به یکباره عوض نشود، بلکه با آرامش ابتدا نیمی از آب ظرف را خارج و سپس آب بدون کلر کم کم جایگزین شود. در این شرایط حداقل یک تا دو بار در هفته نسبت به تعویض آب و تخلیه مواد غذایی و مواد دفعی از کف ظرف اقدام شود.
تغذیه ماهی قرمز
ماهی های قرمز باید با غذاهای کم پروتئین و سرشار از کربوهیدرات تغذیه شوند و بهتر است وزن حجمی غذا به گونه ای باشد که در سطح آب شناور بماند.
باید دو بار در روز و به اندازه ای به ماهی غذا داد که ظرف مدت حداکثر ۱ تا ۲ دقیقه مصرف شود. غذا دهی بیش از اندازه باعث انباشته شدن مواد آلی و در نتیجه مسموم شدن ماهی خواهد شد. سعی شود همیشه یک نفر به ماهیان غذا دهد. می توان از غذاهای آماده مخصوص ماهیان قرمز که در بازار موجود می باشد استفاده نمود ولی حتما باید دقت شود که تازه و بدون کپک و هرگونه آلودگی قارچی باشد. لازم است که غذای ماهی در جای خشک و خنک نگهداری شود.
علائم یک ماهی سالم
ماهی سالم معمولا تحرک خوبی داشته، دارای پوستی براق بوده و نباید فلس های بدن برآمده و یا کنده شده باشد. باله ها نباید دچار خوردگی و پرخون و چروکیده باشند. چشم های ماهی سالم براق بوده و نباید گود رفته و یا به طور غیرعادی برآمده باشد. ماهی نباید بی تحرک یا به پهلو خوابیده باشد و باید طبیعی شنا کند. مشاهده ماهی در سطح آب و بلع هوا از علائم کمبود اکسیژن آب است که در این صورت باید اقدام به هوا دهی و یا تعویض آب کرد.
توصیه های بهداشتی
افراد حساس و آلرژیک نباید بدون دستکش ماهی را | لمس کنند.
کلیه افرادی که با ماهی یا آب ظرف تماس دارند، باید از دست زدن به چشم، صورت و دهان خودداری کرده و بلافاصله دست های خود را با آب و صابون به خوبی بشویند.
ماهی را حتما باید از مراکز مجاز خریداری کرد و در صورت بروز رفتارهای غیر طبیعی ماهی بیمار را سریعا از ماهیان سالم جدا کرده و در این باره با افراد متخصص مشورت شود.
برای حمل و نقل ماهیان زینتی در بسته بندی های کوچک (کیسه های پلاستیکی مناسبند) باید دو برابر میزان آب، فضای خالی پر از هوا وجود داشته باشد.
از رها کردن ماهیان زینتی خود در رودخانه ها، تالاب ها و آبهای آزاد جدا خودداری کنید. بدین منظور می توان از محل های مشخص شده توسط شهرداری ها مانند حوضچه ها و آب نمای پارک ها استفاده کرد.
ضدعفونی دوره ای ظروف و آکواریوم ها با محلول نمک طعام ۳٪ و یا ترکیبات آمونیوم چهارتایی به مقدار ۱ – ۰٫۱ گرم در لیتر به مدت ۱۵ – ۱۰ دقیقه انجام شده و سپس با آب تمیز و فراوان شستشو گردند.
با توجه به مهاجم بودن و احتمال انتقال عوامل بیماریزا از خرید و تهیه لاک پشت مینیاتوری (گوش قرمز) و حلزون های آبزی جدا خودداری گردد.
رعایت دوره های حداقل دو هفته قرنطینه ای برای ماهیان جدید در یک ظرف جداگانه لازم است.
