آب برگشتی در پرورش ماهی قزل آلا در چه مواردی استفاده می گردد؟

تاریخ انتشار: 12 بهمن 1399

استفاده از آب برگشتی در پرورش ماهی یا اصطلاح گردش آب یکی از ابزارهای افزایش تولید است و اصولا زمانی مطرح می شود که نیاز جریان آبی مجموعه بیش از دبی آب تازه ورودی باشد که این با هدف افزایش تولید ماهی ، حفاظت سیستم آبزی پروری از عوامل تهدید کننده نظیر سیلابهای فصلی، ورود مواد سمی و خطرناک، تأمین جریان در مواقع کم آبی، کنترل کیفیت آب ورودی به شکل مطلوب و… صورت می پذیرد. بدین منظور چرخش آب می تواند بصورت انتقال ساده آب از قسمت انتهایی استخر یعنی محل آب خروجی به ورودی آب بوده و یا همراه با عملیات دیگری همچون هوادهی و تصفیه آب باشد. سیستمهای آبزی پروری با آب برگشتی دارای مزایای زیر می باشند :

۱- افزایش تولید در واحد سطح استخر

افزایش تولید در واحد سطح عمده هدف این فرایند را شامل می گردد. بدین منظور هر چه میزان آب برگشتی بیشتر باشد به دلیل تغییرات بیشتر خصوصیات فیزیکی – شیمیایی آب، گاز پیچیده تر خواهد بود. اگر میزان برگشت آب کمتر از دبی آب تازه ورودی باشد، در صورت برداشت درست آب از مبداء چرخش و رعایت تراکم ماهی، نیازی به عمل آوری آب برگشتی نمی باشد. در حالیکه اگر به میزان آب ورودی مبادرت به برگشت آب نمائیم سهم آب برگشتی از کل آب در گردش سیستم ۵۰ درصد بوده و در اینصورت نیازمند تصفیه فیزیکی آب خواهیم بود. اگر میزان برگشت بیش از این میزان برده و سهم آب برگشتی به ۶۵ درصد برسد نیاز به هوادهی آب با تزریق اکسیژن و بیش از ۶۵ درصد نیازمند ضد عفونی و تصفیه بیوشیمیایی آب خواهیم بود.

۲- کنترل آلودگیها و تلفات

در شرایطی که هرگونه آلودگی اعم از فاضلاب و سموم وارد استخر گردد، در صورت تصفیه آب قبل از برگشت می توان با افزایش شدت جریان غلظت مواد سمی پیرامون ماهی و اثرات سوء آن را کاهش داد. همچنین در مواقع قطع آب ورودی مثل خاموش شدن چاه یا هنگام گل آلود شدن منبع آب ورودی می توان با بستن ورودی و برگشت آب، بسته به تراکم ماهی و مقدار آب در گردش مزرعه را برای مدتی اداره نمود. همچنین با انتقال آب از محل خروجی استخرها به محل برج هوادهی (که ترجیحا همراه با عمل آوری آب می باشد) یا پاشیدن آن در سطح استخر پرورشی، علاوه بر اینکه گازهای سمی و آلوده تولید شده حاصل از فعل و انفعالات داخل استخر (مثل CO2) از آب خارج می گردد. هوادهی به آب نیز صورت می پذیرد.

٣- افزایش تقاضای جریان آب

مثال بارز این مورد سرعت حرکت پائین تر از حد نیاز آب در استخر می باشد. با افزایش جریان آب و به تبع آن ایجاد سرعت مناسب در کانال پرورش ماهی، می توان از تجمع ترکیبات دفعی ماهی مثل آمونیاک در آب کانال یا رسوبات در کف استخر جلوگیری و یا نوعی خودشوئی در محیط پرورش برقرار نمود و محیط سالمتری را برای زیست ماهی مهیا نمود.

۴- محدودیت منابع آب

در مواردی که دبی منبع آب ورودی محدود است و اقدام به تولید قزل آلا گردیده است. کمبود آب را تا حدودی می توان با برگشت آب جبران نمود. در این صورت می توان از بروز مشکلاتی همچون بالا رفتن دما، پائین آمدن اکسیژن محلول، افزایش PH آب و… جلوگیری به عمل آورد.

عموما آب برگشتی را جهت استخر ماهیان پیش بازاری که دامنه تحمل وسیع تری نسبت به ماهیان کوچکتر دارند استفاده می نمایند. البته این موضوع به نحوه گردش آب در سیستم، نحوه آبگیری استخرها، وضعیت عمل آوری آب در گردش و عوامل دیگری نیز بستگی دارد. لذا جهت استفاده بهینه از این امکان، با کارشناسان شیلات استان تماس حاصل فرمائید.