مزرعه نو | مرجع آموزشی کشاورزی ، دام و طیور ، آبزی پروری و منابع طبیعی و…
استان یزد در فلات مرکزی ایران واقع شده و وسعت آن 131575 کیلومتر مربع بوده است و با استان های اصفهان، فارس، خراسان جنوبی و استان کرمان هم مرز می باشند. جمعیت دام سبک ( گوسفند و بز ) در استان 1048810 راس که شامل:
- نژاد گوسفند بلوچی
- نژاد بز بومی می باشد.
نژاد گوسفند بلوچی
خصوصیات گوسفند و بره یزد به شرح ذیل می باشد:
گوسفند بلوچی ( یزدی ) یکی از گوسفندان پشمی ایران به شمار می آید. چون پشم آن در صنعت قالیبافی ارزش بالایی دارد. رنگ بدن آن سفید و گله های سیاه در ناحیه پوزه، انتهای بینی، اطراف چشم و دست و پاها دیده می شود. میش ها بدون شاخ بوده ولی قوچ ها دارای شاخ های پیچیده با امتداد جانبی می باشد. گوسفند بلوچی جثه ای کوچک دارد و پراکندگی آن در کل استان وجود دارد.
فصل جفتگیری گوسفند در اواخر تابستان و فصل زایش دام ها در اواخر زمستان می باشد.
رکورد وزن زنده دام
خصوصیات تولید شیر گوسفند به شرح ذیل می باشد:
- طول مدت شیردهی: 140 روز
- متوسط شیر روزانه: 250 گرم
- درصد چربی شیر: 8.5 درصد
مشخصات تولید مثل گوسفند
اندازه بیومتریک گوسفند بلوچی
گوسفند استان یزد دارای پشم مرغوب و با کیفیت ممتاز بوده و بیشتر دارای الیاف یا جعد خوب و لطافت خاص بوده و موارد مصرف بیشتر در صنعت قالیبافی می باشد. مقدار پشم تولیدی در قوچ ها به طور متوسط 1100 گرم و در میش ها به طور متوسط 850 گرم می باشد.
از نظر تولید گوشت در سیستم پروار، روزانه 150 گرم افزایش وزن دارند. گوشت گوسفند یزدی نسبت به دام های دیگر خوش طعم و خوش خوراک می باشد. چون دنبه در نژاد بلوچی نسبت به وزن دام فوق العاده مناسب و کوچک می باشد، به همین دلیل در تقسیم بندی جز گوسفندان پشمی – گوشتی قرار داده شده است.
مهمترین خصوصیات دام های بومی دارا بودن مقاومت مناسب در مقابل عوامل مختلف محیطی می باشد.
برنامه های اصلاح نژادی در استان از سال 1368 با همکاری تعدادی از گله داران کلیه شهرستانها به منظور اهداف زیر شروع شد:
- حفاظت و حراست نژادی و ایجاد بانک ژن
- اتصال ژنتیکی بین گله های مختلف و بالا بردن تولیدات دام ها.
- تولید قوچ اصلاح شده و توزیع آن ها بین گله داران به منظور کاهش همخونی و افزایش تولید آن ها.
لازم به توضیح است که تا سال 1380 برنامه های اصلاح نژادی به صورت جفتگیری کنترل شده و مشخص کردن شجره دام ها ادامه داشت و از سال 1381 برای اولین بار در استان یزد برنامه های اصلاح نژادی در دام های سبک به صورت تلقیح مصنوعی انجام شده است. روش کار به این صورت بود که از قوچ هایی که امتیاز بالایی داشتند به وسیله مهبل مصنوعی اسپرم گیری می شد و بعد از رقیق کردن به نسبت 1 به 1 میش های که آماده تلقیح و همزمانی فحلی شده بودند تلقیح می شوند.
در طول این مدت رکوردهای اوزان دام ها که شامل وزن تولید، وزن سه ماهگی، وزن شش ماهگی، وزن یک سالگی و هم چنین وزن قبل از جفتگیری و ارزیابی نر بزها جهت توزیع بین گله داران انجام شده و نتایج به دست آمده به شرح ذیل می باشد.
متوسط وزن سه ماهگی بره ها از 22 کیلوگرم به 26.5 کیلوگرم افزایش داشته است.
متوسط وزن شش ماهگی بره ها از 28 کیلوگرم به 33 کیلوگرم افزایش داشته است.
متوسط وزن یک سالگی بره ها از 32 کیلوگرم به 36.5 کیلوگرم افزایش داشته است.
هر ساله تعدادی قوچ تولیدی تحت پوشش گله های اصلاح نژادی به منظور افزایش تولید دام و کاهش همخونی گله بین متقاضیان توزیع می گردد.
