آشنایی با گلخانه های خانگی

امروزه با پیشرفت علوم مختلف کشاورزی و رواج و توسعه کشت در محیط های مصنوعی مانند گلخانه های خانگی ، پرورش و عرضه محصولات مختلف کشاورزی در تمام طول سال امری عادی شده است که امکان ایجاد شرایط مناسب رشد را برای گیاهان مختلف فراهم آورده و موجب افزایش میزان تولید و کیفیت محصولات مختلف و ایجاد اشتغال و در آمد زائی در بخش کشاورزی گردیده است.

با توجه به بالا بودن هزینه سرمایه گذاری در گلخانه های بزرگ، گلخانه های خانگی گزینه بسیار مناسبی در زمینه تولید محصولات مختلف کشاورزی در فصول سرد سال می باشد.

تعریف گلخانه های خانگی

یک گلخانه خانگی، گلخانه ای است کوچک که در اراضی خرد موجود در مناطق مختلف ترجیحا منازل روستایی، باغچه ها، باغات و … که بلااستفاده بوده و یا در تمام طول سال در مدت محدودی مورد استفاده قرار می گیرد، احداث می گردد. باید زمین های مورد استفاده برای این کار محصور بوده و دسترسی به آب و برق داشته باشند. این گلخانه ها در اشکال متنوع و بسته به شرایط محل و با استفاده از ارزانترین و ساده ترین مصالح و مواد موجود قابل احداث می باشند.

به منظور کاهش هزینه های سرمایه گذاری و استفاده بهینه از منابع موجود توصیه می گردد این نوع گلخانه در محل هایی که در طول شبانه روز امکان دسترسی و سرکشی اعضای خانواده را دارد، ایجاد گردند. مساحت گلخانه های خانگی می تواند از حداقل ۵۰ مترمربع تا حداکثر ۲۵۰ متر مربع در نظر گرفته شوند. با توجه به شکل این نوع گلخانه ها، ارتفاع آن تا تاج ۳ تا ۴ متر خواهد بود.

مزایای تولید محصول در گلخانه های خانگی :

• امکان تولید محصولات مختلف در فصول سرد سال
• استفاده بهینه از سرمایه های موجود جهت تولید محصول
• افزایش امکان دسترسی و سرکشی مداوم و راحت برای تولید کننده به دلیل احداث گلخانه در مجاورت محل مسکونی
• ایجاد زمینه اشتغال افراد خانواده (به ویژه زنان، دختران و حتی و حتی نوجوانان و افراد سالخورده)

محل مناسب جهت احداث گلخانه

اولین نکته در احداث یک گلخانه انتخاب محل مناسب است که باید در این مورد به نکاتی از قبیل مناسب بودن خاک از نظر شرایط فیزیکی و شیمیایی مثل بافت خاک و مواد غذایی موجود در خاک، شوری، اسیدیته و … توجه نمود. در صورت مطلوب نبودن شرایط خاک، می توان آن را با انجام عملیات اصلاحی از قبیل کوددهی، آبشویی و … بهبود بخشیده و یا از روش کشت های بدون خاک یا هیدروپونیک استفاده کرد.

همچنین زمین مورد نظر بایستی تا حد امکان مسطح بوده و از شیب ملایمی در حد ۰٫۵ تا ۱ درصد برخوردار باشد. در ضمن بایستی به زهکشی مناسب جهت خروج آب های اضافی توجه گردد و برخورداری از نور کافی و جهت وزش باد نیز یکی از عوامل اساسی در تعیین جهت تاسیس گلخانه می باشد. در عرض های پایین تر از ۴۰ درجه شمالی (نظیر شرایط ایران و استان زنجان) گلخانه ها را باید در امتداد شمالی – جنوبی احداث نمود.

گلخانه های خانگی را می توان در قسمت های مختلف منزل از قبیل حیاط، حیاط پشتی، کنار دیوار، کنار ساختمان (مسکونی، انبار، گاراژ و …) و در صورت استفاده از روش کشت بدون خاک و عایق بندی مناسب حتى در پشت بام منزل احداث نمود. این گونه گلخانه ها معمولا به دو صورت مستقل و یا متصل به ساختمان یا دیوار ساخته می شوند.

اگر قرار است گلخانه متصل به ساختمان باشد بسته به جهت ساختمان اصلی ممکن است گلخانه در قسمت های جنوب، جنوب شرقی، شرق و … که در فصل زمستان نورگیری مناسبی دارند احداث گردد. شمال ساختمان اصلی به دلیل دریافت کمترین نور ، مکان مناسبی برای احداث نیست. در صورت مستقل بودن گلخانه مناسب ترین جهت احداث امتداد شمالی – جنوبی است.

نکته : در انتخاب محل باید دقت گردد که گلخانه در زیر سایه ی درختان و ساختمان های موجود قرار نگیرد.

شکل گلخانه

با توجه به امکانت موجود، زمین مورد نظر و نوع محصولی که در برنامه کشت قرار خواهد گرفت و … شکل گلخانه را می توان به دو صورت در نظر گرفت:

۱- فرم کمانی با تونلی (کوآنت) که به صورت مستقل احداث گردد.

۲- فرم یکطرفه که به صورت متصل به ساختمان و یا دیوار احداث گردد.

گلخانه های کمانی از لوله ی گالوانیزه با پوشش پلاستیکی ساخته می شوند. ولی در گلخانه های یکطرفه می توان به جز لوله های گالوانیزه از چوب نیز استفاده نمود. این نوع گلخانه ها در کنار دیوار و رو به قسمت جنوب ساخته می شوند. شیب سقف این گلخانه ها شمالی – جنوبی بوده و دیوار جنوبی آن کوتاه تر از دیوار شمالی است. ضلع شمالی این گلخانه معمولا از دیوار انبار با ساختمان مجاور استفاده می شود و دیوار شرقی و غربی آنها نیز تماما و یا قسمتی از دیوار، از آجر ساخته می شود.

توجه : امروزه گلخانه های کمانی را می توان به شرکت های سازنده سفارش داد. همچنین در صورت داشتن تخصص و تجربه لازم خود فرد نیز می تواند گلخانه را احداث نماید.

تخصصی ترین و جامع ترین مجموعه آموزش گلخانه داری

مجموعه آموزش گلخانه داری شامل کتاب ها ، نشریات ، ویدیوهای آموزشی و اپلیکیشن اندروید در زمینه احداث گلخانه ، تجهیزات گلخانه ، آماده سازی بستر کشت ، مبحث مربوط به سرمایش و گرمایش گلخانه و بسیاری مطالب مهم و مفید دیگر در این زمینه می باشد. بسته ای نایاب از اطلاعات بروز و کاربردی برای گلخانه داران ، دانشجویان رشته کشاورزی و کلیه علاقه مندان

این پکیج به صورت فایل های قابل دانلود عرضه می شود.

اطلاعات بیشتر…

محصولات قابل کشت در گلخانه

در گلخانه های خانگی محصولات مختلفی را می توان کشت نمود. این محصولات شامل انواع سبزی های برگی ( اسفناج، ریحان، تره، نعناع، جعفری و کاهو ) ، سبزی های پیازی (سیر، پیازچه و تره فرنگی)، سایر سبزیجات (کلم بروکلی، مارچوبه، بادمجان ، فلفل، گوجه فرنگی ، انواع سبزی های جالیزی و ….) گل های آپارتمانی ، گلهای باغچه ای (بنفشه، شاه پسند، اطلسی، تاج خروس، پامچال و …) گلهای شاخه بریده (مریم، رز، داودی، گلایل و …) گلهای پیازی (لاله، سنبل، نرگس ، لیلیوم و.. ) ، نشاء انواع سبزی ها، توت فرنگی ، گیاهان دارویی ، انواع قلمه (ترون، انگور و سایر ) و … می باشند.

با توجه به اینکه در فصول سرد سال (پاییز و زمستان) دسترسی به سبزی تازه در محیط روستا در اکثر مناطق کشور (به جز استان های جنوبی و گرمسیر) کم می باشد، لذا توصیه می گردد گلخانه های خانگی به امر تولید سبزی اختصاص یابد. لازم به توضیح است که با برنامه ریزی مناسب می توان اقدام به تولید چندین محصول در طول سال کرده و بسته به نیاز بازار اقدام به تولید دو یا چند مورد از محصولات ذکر شده نمود.

پیش بینی زمان کشت

از آنجایی که هدف از احداث گلخانه های خانگی تولید محصول در خارج از فصل کشت و براساس پتانسیل اقتصادی محصولات می باشد، با توجه به شرایط آب و هوایی اکثر مناطق استان بهتر است کشت در ماه های شهریور، مهر، آبان و آذر انجام شود. ضمنا دوره دوم کشت از بهمن ماه قابل اجرا بوده و تا اردیبهشت سال بعد نیز می تواند ادامه یابد.

نویسنده: شهلا پارسه

نوشته قبلی

آشنایی با سیر

نوشته بعدی

آفت مگس زیتون و روش های کنترل